Agenda item

I ystyried adroddiad yr Aelod Arweiniol Pobl – Gwasanaethau Plant

(Nodir datganiadau o gysylltiad Aelodau â’r eitem hon yng Nghofnod 3 uchod).

Cyflwynodd Aelod Arweiniol Pobl – Gwasanaethau Plant adroddiad (COSC/07/19s) a oedd yn cynnwys gwybodaeth rheoli perfformiad allweddol y Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol i Blant ar gyfer y cyfnod 1 Hydref 2018 - 31 Mawrth 2019. Lle y bo'n briodol, mae data cymhariaeth fel cyfartaleddau Cymru hefyd wedi’i gynnwys. Wrth gyflwyno’r adroddiad pwysleisiodd yr Aelod Arweiniol bod y data yn rhoi cyfle i Aelodau Etholedig fonitro perfformiad a thrafod unrhyw fater sy’n ymwneud â'r wybodaeth.

Yn ystod y drafodaeth, fe nodwyd y pwyntiau canlynol:

·         Mewn ymateb i bryderon a godwyd gan Aelodau o ran cynnydd yn nifer y plant sy'n derbyn gofal, dywedodd y swyddogion bod y cynnydd hwn yn adlewyrchu’r sefyllfa ar draws Cymru a Lloegr.

·         Fe nodwyd y gallai’r galw cyffredinol am wasanaethau gael ei briodoli’n rhannol i’r cynnydd yn y boblogaeth, yn ogystal â gwelliannau o ran gwasanaethau atal ac ymyrraeth gynnar a chyfeirio at wasanaethau cefnogi.  Mae’n bwysig nodi nad yw pob atgyfeiriad yn arwain at achos amddiffyn plant neu ofal cymdeithasol, ond bod pob atgyfeiriad yn cael effaith uniongyrchol ar lwyth gwaith staff. Mae’n rhaid i’r staff perthnasol gofnodi ac asesu risg pob atgyfeiriad. Mae nifer o’r atgyfeiriadau hyn yn cael eu cyfeirio at wasanaethau cynghorol ac eraill yn cael eu dyrannu ar gyfer asesiad neu gyfarfod strategaeth er mwyn ymateb iddynt ar unwaith.

·         Cafwyd cadarnhad nad oedd achosion gofal bob amser yn gadael digon o amser i alluogi teuluoedd i brofi bod y newidiadau angenrheidiol yn cael eu cynnal oherwydd newidiadau diweddar yn y gyfraith, a bod hyn wedi arwain at gynnydd mewn Gorchmynion Gofal Llawn yn y gwrandawiad terfynol.

·         Mae’n rhaid cofio’r toriadau sydd wedi’u gwneud i’r gwasanaeth dros y blynyddoedd, arian a fyddai wedi cefnogi Gwasanaethau Cymdeithasol.

Cafodd % o’r bobl a gysylltodd â’r gwasanaeth eu hail-gyfeirio at wasanaethau eraill a gomisiynir gan yr Awdurdod Lleol, fel Dechrau'n Deg a Theuluoedd yn Gyntaf.

·         Mae llwyth achosion yn cael eu monitro yn wythnosol ac mae gostyngiad i’w weld yn ddiweddar.

Mae canran uchel wedi’u hail-gyfeirio at wasanaethau cymorth cynnar h.y. gwasanaethau gwybodaeth i deuluoedd.

·         Cafodd nifer o blant sydd ar Orchmynion Gofal Llawn eu gosod gyda gofalwyr sy'n berthnasau, aelodau o’r teulu ac unigolion y mae’r teulu yn eu hadnabod neu eu gosod gyda rhieni.

·         Cafodd y plant a leolwyd yn uniongyrchol yn ein gofal eu lleoli mewn gofal maeth neu ofal preswyl a darparwyd lefel uchel o gymorth.

·         Mae gwelliant wedi bod yn ddiweddar mewn perthynas â recriwtio a chadw staff.

Mae’n bosibl bod y gwelliant hwn yn sgil penodi staff asiantaeth i swyddi parhaol o fewn yr Awdurdod Lleol. Dywedwyd y bydd angen defnyddio staff asiantaeth ar gyfer cyfnodau mamolaeth a salwch hirdymor.

·         Cadarnhawyd y byddai’r cynnig gofal plant sydd wedi’i gyflwyno mewn rhai wardiau yn cael ei gyflwyno ar draws Wrecsam.

Gofynnodd un Aelod am ragor o wybodaeth am hyn.

·         Mae lleihad cenedlaethol yn nifer y mabwysiadwyr posibl, a all fod oherwydd y gwelliannau mewn triniaethau ffrwythlondeb.

Mae Tîm Mabwysiadu Gogledd Cymru yn cynnal arolwg i geisio cynyddu nifer y ceisiadau gan fabwysiadawyr. Dywedodd y swyddogion y bydd cyllid ychwanegol ar gael i ddarparu cymorth ar ôl mabwysiadu.

·         Sylwodd Aelodau ar y ffigwr ar gyfer asesiadau strategol sydd wedi’u cwblhau o fewn y raddfa amser, sef 74.8%. Mae hyn yn is na chyfartaledd Cymru.

Dywedodd y swyddogion pob perfformiad yn gwella bob mis ond y byddai’n cymryd amser i ddangos tystiolaeth o’r gwelliannau hyn oherwydd y ffordd y caiff gwybodaeth ei chasglu a’i chyflwyno.

·         Mae Llywodraeth Cymru yn ymgynghori ynghylch y Fframwaith Perfformiad eto, ac, yn benodol, bydd fframwaith perfformiad diwygiedig ar gyfer pobl sy'n gadael gofal sydd wedi profi digartrefedd yn cael ei gyhoeddi yn y dyfodol agos.

·         Cadarnhawyd fod llety lle ceir cefnogaeth ar gael i bobl sy'n gadael gofal a bod llawer o gymorth yn cael ei gynnig a’i ddarparu i unigolion hyd at eu pen-blwydd yn 25 oed.

CYTUNWYD -

(i)            Wrth ddarllen yr adroddiad mae’n amlwg bod gwelliannau sylweddol wrth recriwtio a chadw staff. Hefyd, mae'r swydd newydd a grëwyd yn ymddangos fel pe bai wedi annog teuluoedd i ddod yn ofalwyr maeth.

(ii)         Er bod lle i wella o hyd, mae’r Pwyllgor yn dymuno llongyfarch yr Aelod Arweiniol, Pennaeth Dros Dro’r Gwasanaethau Plant a’r holl staff am y gwelliannau hyn. 

(iii)        Mae’r Pwyllgor yn pryderu ynghylch a oes cyllid digonol ar gael i gynnal y gwelliannau hyn.